Lúa Việt

YẾU TỐ SINH HỌC:

Là những yếu tố cần thiết cho sự phát triển của cây lúa và thay đổi theo thời gian (năm, tháng, mùa…) và không gian (các vùng sinh thái khác nhau…) và tác động đến các yếu tố sinh học như sinh trưởng của cây lúa, sự bùng phát sâu bệnh và dịch bệnh, ….
Các sinh vật sống khác nhau cần các yếu tố phi sinh học khác nhau để tồn tại. Các sinh vật sống khác nhau có mức độ chịu đựng khác nhau đối với các yếu tố phi sinh học khác nhau.
Thậm chí còn quyết định sinh vật nào sẽ tồn tại trong hệ sinh thái và bao nhiêu trong số chúng có thể tiếp tục sống ở đó.

Sơ đồ tương tác giữa các yếu tố phi sinh học và sinh học

Các kiểu tương tác giữa các yếu tố sinh học:

Quan hệ cạnh tranh: là sự cạnh tranh giữa hai hoặc nhiều loài về thức ăn, không gian sống… dẫn đến loài này sẽ tiêu diệt loài khác. Ví dụ: Trong hệ sinh thái ruộng lúa, cây lúa cạnh tranh với cỏ dại về dinh dưỡng, đất, nước, ánh sáng…Vì vậy, nếu cỏ dại phát triển tốt thì sức sống của cây lúa giảm.
Cộng sinh: trong hệ sinh thái ruộng lúa có mối quan hệ cộng sinh, ví dụ như vi khuẩn lam sống với bèo hoa dâu để cố định đạm cần thiết cho cây lúa.
Mối quan hệ cây ký chủ: sự tương tác giữa các loài sống trên sinh vật ký chủ có thể gây hại và giết chết vật chủ (nấm, vi khuẩn gây hại cho cây lúa).
Mối quan hệ giữa động vật ăn thịt/ký sinh và sâu bệnh: Có hai yếu tố chính góp phần vào hệ sinh thái lúa là các yếu tố sinh học như cây lúa, côn trùng, vi sinh vật và các động vật khác… và các yếu tố phi sinh học bao gồm đất, nước, ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, mưa, chất hữu cơ, chất vô cơ…. và chúng tương tác với nhau hình thành nên hệ sinh thái tự nhiên.
Trong hệ sinh thái ruộng lúa có rất nhiều loại côn trùng gây hại xuất hiện ở tất cả các giai đoạn của vụ lúa bao gồm cỏ dại, côn trùng gây hại, sâu bệnh, chuột và ốc. Mối quan hệ giữa cây lúa-sâu hại-thiên địch là cân bằng trong hệ sinh thái lúa.
Nhìn chung, sự góp phần của thiên địch trong quản lý dịch hại tổng hợp rất có ý nghĩa trong việc tạo nên sự đa dạng sinh học của hệ sinh thái ruộng lúa. Mối quan hệ giữa động vật ăn thịt, ký sinh và côn trùng gây hại là rất quan trọng. Trong tự nhiên, động vật ăn thịt/ký sinh luôn có xu hướng hạn chế côn trùng gây hại để tạo sự cân bằng sinh thái. Vì vậy, chúng phải được bảo vệ bằng cách áp dụng công nghệ sinh thái và giảm số lần phun thuốc trừ sâu, sử dụng thuốc trừ sâu có chọn lọc và tốt nhất là thuốc trừ sâu sinh học.

Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn điển hình trên ruộng lúa