Hạt lúa phải được sấy khô đến độ ẩm dưới 14%, % tính theo cơ sở ướt/ %MCwb càng sớm càng tốt sau khi đập. Khi hạt giống được bảo quản trong thời gian dài, hạt giống phải được sấy khô đến 12% hoặc ít hơn và tốt nhất nên đặt trong hộp kín.
Bảng 2. Thời gian bảo quản hạt giống và các yêu cầu về độ ẩm.
- Sấy khô và duy trì nhiệt độ hạt trong quá trình sấy sẽ giữ được chất lượng hạt. Điều này có nghĩa là làm khô hạt trên bệ sấy trong vài giờ hoặc trong máy sấy ngũ cốc đến khoảng 18% MC và sau đó giảm nhiệt hạt bằng cách để hạt nguội trong vài giờ trong thùng hoặc trong túi. Quá trình này nên được lặp lại ít nhất một vài lần cho đến khi hạt đạt độ ẩm 14% hoặc ít hơn.
- Nên sấy khô từ 18 đến 12% với tốc độ sấy giảm độ ẩm dưới 1% mỗi giờ và ở nhiệt độ hạt dưới 42°C.
1. Phơi nắng
Phơi nắng không được khuyến khích vì nó gây tổn thất cao do nhiệt độ không được kiểm soát và chim ăn hạt. Nếu chỉ có lựa chọn phơi nắng thì cần lưu ý những điểm sau:
- Hạt giống nên được rải thành từng lớp mỏng (2–4 cm) trên bạt/tấm hoặc sàn và đảo đều sau mỗi 30 phút.
- Nhiệt độ trên tấm sấy có thể vượt quá 45°C (Hình 7) trong ngày và điều này có thể gây hư hỏng hạt giống. Để giảm thiệt hại, hạt giống có thể cần được che nắng vào những thời điểm rất nóng trong ngày hoặc nên giảm thời gian hạt tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
2. Cơ giới hóa Sấy khô
Các loại máy được sử dụng rộng rãi để sấy hạt lúa là máy sấy bong bóng năng lượng mặt trời (SBD), các loại máy sấy vỉ tĩnh ngang (FBD) khác nhau và máy sấy tuần hoàn (máy sấy cột). Ngoài ra còn có một máy sấy mới kết hợp sấy khô trong kho và bảo quản kín, được gọi là máy sấy GrainSafe™ (GSD) do IRRI phát triển (Gummert và cộng sự 2018).
Đặc điểm của các loại máy sấy khác nhau để sấy hạt quy mô nhỏ
Khi sấy hạt trong máy sấy không khí nóng cơ giới hóa, phải tuân theo các hướng dẫn sau:
- Nhiệt độ sấy: 40–42°C.
- Đảm bảo tốc độ luồng không khí thích hợp. Ví dụ, áp suất tĩnh ở mức 300–400 Pascal ở độ sâu khối 30–40 cm sẽ dẫn đến tốc độ dòng khí yêu cầu là 1,2 m3/s/t hoặc vận tốc không khí xấp xỉ 0,2 m/s xuyên qua khối hạt. Đây là yếu tố cần thiết cho quá trình sấy hạt bằng máy sấy vỉ tĩnh ngang.
- Đối với sấy sâu hoặc sấy tại kho, tiếp sau hạt giống được bảo quản trong thùng sấy, độ ẩm cân bằng là yếu tố quan trọng để tránh làm hạt bị ướt và hư hỏng.
3. Độ ẩm cân bằng (EMC)
Trong quá trình bảo quản, độ ẩm cuối cùng của hạt phụ thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm tương đối của không khí xung quanh hạt. độ ẩm hạt cuối cùng thu được từ quá trình lưu trữ được gọi là EMC.